موسیقی

هیپ‌هاپ در ایران در دههٔ ۹۰ میلادی متولد شد؛ به‌طوری‌که جوانان ایرانی ابتدا تنها با رقص هیپ هاپ آشنا شدند و سپس با موسیقی و رشته‌های ورزشی دیگر مانند اسکیت‌بورد و همچنین کم‌کم نقاشی گرافیتی نیز در ایران ظهور کرد، اما پر رونق‌ترین بخش از این خرده‌فرهنگ در ایران شامل موسیقی هیپ‌هاپ می‌باشد. این سبک موسیقی پس از از ترور توپاک شکور (۱۹۹۶) و رسانه‌ای شدن نکات مثبت و معضلات این فرهنگ به صورت گسترده‌تری به نسل جدید جوانان ایران معرفی شد.

رپ فارسی در اوخر دهه ۱۳۷۰ در ایران شکل گرفته و خواننده‌های زیادی به طور رسمی و غیر رسمی (اصطلاحاً زیر زمینی) در این سبک فعال هستند.

اولین آهنگ رپ فارسی در سبک پاپ، توسط حسن شماعی زاده در اوایل دهه ۶۰ همراه فرزندش با مطلع شعر می‌دونم که دروغ میگی وقتی میگی که دوسم می‌داری سپس در اوایل دهه ۷۰ توسط گروه سندی با آهنگ مشهور پری و سپس در اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشیدی در یک برنامه تلویزیونی به نام «اکسیژن» در ایران پخش شد. این قطعه توسط شهاب حسینی مجری برنامه خوانده شد و تاحدودی مورد توجه قرار گرفت. تقریباً دو سال بعد از این رخداد، اولین آلبوم رپ فارسی در ایران توسط شاهکار بینش‌پژوه با نام اسکناس منتشر شد. این آلبوم که در سبک رپ طنز بود و اولین آلبوم رپ فارسی بود که در ایران با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد، چندان مورد استقبال واقع نشد.

در اواخر دههٔ هفتاد خورشیدی رپ فارسی شکل جدی تری به خود گرفت، سروش لشکری با نام مستعار هیچکس در داخل ایران (که بیشترین تاثیر را بر این سبک موسیقی داشته است و باعث ماندگاری و تداوم این سبک تا به امروز شده است چرا که تا قبل از آن کسی بصورت رسمی به عنوان خوانندهٔ رپ فارسی مطرح نبود به همین دلیل هیچکس را پدر رپ فارس نیز می‌نامند)، بهمن مهرخوان با نام مستعار دیو سپید در آمریکا اولین خوانندگان و گروه زد بازی از اولین گروه‌های از این دست باشند که به رپ فارسی پرداختند.البته رپ کن های دیگری مثل رضا ناصری(پیشرو)-حسین رحمتی(ابلیس)-امیرمقصودلو(تتلو)- یاس و ... جزو اولین رپ کن های ایران هستند.

در ابتدا موضوعات رپ فارس بیشتر کلکل و پارتی و مهمانی یا موضوعاتی مانند این ها بودند.رفته رفته اکثر رپر ها تغییر ماهیت دادند و رپ را از موضوعات کلیشه ای نجات دادند.برای مثال سروش لشکری(هیچکس)با ترانه وطن پرست از آلبوم جنگل اسفالت از برنامه های هسته ای ایران دفاع کرد یا در همان آلبوم با دادن ترک اختلاف(اینجا تهرانه) که شروعی جدید بر رپ اعتراضی موجبات متنوع تر شدن موضوعات رپ فارس را به وجود آورد.یاس هم هم کم کم با خواندن ترانه هایی مثل بم(در حمایت از زلزله زده های بم) یا سی دی رو بشکن(در حمایت از زهرا امیر ابراهیمی) تغییر ماهیت خود را اعلام کرد.به این صورت رپ فارسی وارد دوره ای جدید شد.

رپ فارسی در ایران به‌طور زیرزمینی و غیرقانونی و از طریق اینترنت و چند سایت منتشرکنندۀ آثار رپ‌کن‌ها شروع به رویش و گسترش کرده بود. آن زمان دانشجویان و دانش‌آموزان در مدارس و دانشگاه‌ها به‌وسیلۀ اینفرارد و بلوتوث تلفن‌های همراهشان و نیز سی‌دی‌ها، موسیقی‌های رپ را یواشکی با همدیگر به اشتراک می‌گذاشتند. قسمت عمده‌ای از آثار زیرزمینی سرشار از فحش و ناسزا بود. همین موضوع سبب شد دفتر موسیقی وزارت ارشاد دربارۀ اعطای مجوز به آثار این سبک سخت‌گیرانه عمل کند. درنتیجه خیلی از رپ‌کن‌ها را همان زمان بازداشت یا سایت‌های منتشرکنندۀ آثار آن‌ها را فیلتر کرده و ادمین‌های سایت را بازداشت کرد.

اوایل زمزمه هایی مبنی بر مجاز اعلام شدن آهنگ رپ فارسی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به گوش می رسید.ولی این وزارتخانه با دادن بیانه ای رپ را به دلیل آنچه تقلید از فرهنگ غربی و ترویج کارهای مغایر با قوانین ایرانی اسلامی دانست غیر مجاز اعلام کرد.موسیقی رپ ایران در اواسط دههٔ ۸۰ خورشیدی دچار نوعی بحران شد از یک طرف آهنگ‌های با مضامین غیر اخلاقی و ترویج استفاده از مواد مخدر توسط عدهٔ محدودی از خوانندگان رپ و از سوی دیگر آهنگ‌های سیاسی-اجتماعی که از سوی خوانندگانی مانند بهرام و هیچکس و ... خوانده می‌شد، موسیقی رپ ابعاد تازه‌ای به خود گرفت و باعث شد تا بحث مبارزه با موسیقی رپ شکلی جدی بگیرد و سریال فیلتر شدن سایت مربوط به این سبک موسیقی آغاز شد، تعداد زیادی از رپ کن های این سبک بازداشت شدند از جمله بهرام و هیچکس و پیشرو و قاف، استودیوهایی که در آن آهنگ‌های خود را ضبط می‌کردند توسط نیروی انتظامی پلمپ شد. اما هرچه گذشت تب رپ داغ تر شد آهنگ‌های با مضامین غیر اخلاقی کم رنگ تر شد و جایش را آهنگ‌های اجتماعی-اعتراضی و سیاسی گرفت مثلاً افرادی مانند بی باک، ، عرفان (خواننده)، رضا پیشرو، بهرام، یاس، هیچکس و علی قاف از جمله کسانی بودند که بیشتر آهنگ‌های آنها مضمونی اجتماعی داشت .اکثر رپر های ایرانی که جزو این دو دسته بودند یا به زندان رفتند یا از ترس دستگیر شدن به خارج از کشور گریختند.

رابطه برخی رپر ها با هم:

رپ فارس همانند رپ آمریکا خالی از حاشیه ها نبود.در اوایل  گروه 021 به سرپرستی سروش هیچکس در تهران به وجود آمد و انها خود را اولین رپر های ایران خواندند.از اعضای این گروه می توان به هیچکس-قاف-پیشرو و ... اشاره کرد.  در مشهد نیز حصین(ابلیس) با تشکیل گروه 051 مخالفت خود را درباره گروه 021 اعلام کردند و این دو گروه سال های طولانی با هم دچار درگیری شدند. این درگیری یکی از مهم ترین درگیری های رپ فارسی بود که حاشیه های زیادی را به همراه داشت.

این تنها دشمنی رپ فارس نبود.گروه زدبازی(سهرابmj-مهراد هیدن-سامان ویلسون) خیلی زود با رضا پیشرو دچار درگیری شد و انها طولانی ترین و پر حاشیه ترین بیف رپ فارس را با هم داشتند.