موسيقي

هيپ‌هاپ در ايران در دههٔ ۹۰ ميلادي متولد شد؛ به‌طوري‌كه جوانان ايراني ابتدا تنها با رقص هيپ هاپ آشنا شدند و سپس با موسيقي و رشته‌هاي ورزشي ديگر مانند اسكيت‌بورد و همچنين كم‌كم نقاشي گرافيتي نيز در ايران ظهور كرد، اما پر رونق‌ترين بخش از اين خرده‌فرهنگ در ايران شامل موسيقي هيپ‌هاپ مي‌باشد. اين سبك موسيقي پس از از ترور توپاك شكور (۱۹۹۶) و رسانه‌اي شدن نكات مثبت و معضلات اين فرهنگ به صورت گسترده‌تري به نسل جديد جوانان ايران معرفي شد.

رپ فارسي در اوخر دهه ۱۳۷۰ در ايران شكل گرفته و خواننده‌هاي زيادي به طور رسمي و غير رسمي (اصطلاحاً زير زميني) در اين سبك فعال هستند.

اولين آهنگ رپ فارسي در سبك پاپ، توسط حسن شماعي زاده در اوايل دهه ۶۰ همراه فرزندش با مطلع شعر مي‌دونم كه دروغ ميگي وقتي ميگي كه دوسم مي‌داري سپس در اوايل دهه ۷۰ توسط گروه سندي با آهنگ مشهور پري و سپس در اواخر دهه ۱۳۷۰ خورشيدي در يك برنامه تلويزيوني به نام «اكسيژن» در ايران پخش شد. اين قطعه توسط شهاب حسيني مجري برنامه خوانده شد و تاحدودي مورد توجه قرار گرفت. تقريباً دو سال بعد از اين رخداد، اولين آلبوم رپ فارسي در ايران توسط شاهكار بينش‌پژوه با نام اسكناس منتشر شد. اين آلبوم كه در سبك رپ طنز بود و اولين آلبوم رپ فارسي بود كه در ايران با مجوز رسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي منتشر شد، چندان مورد استقبال واقع نشد.

در اواخر دههٔ هفتاد خورشيدي رپ فارسي شكل جدي تري به خود گرفت، سروش لشكري با نام مستعار هيچكس در داخل ايران (كه بيشترين تاثير را بر اين سبك موسيقي داشته است و باعث ماندگاري و تداوم اين سبك تا به امروز شده است چرا كه تا قبل از آن كسي بصورت رسمي به عنوان خوانندهٔ رپ فارسي مطرح نبود به همين دليل هيچكس را پدر رپ فارس نيز مي‌نامند)، بهمن مهرخوان با نام مستعار ديو سپيد در آمريكا اولين خوانندگان و گروه زد بازي از اولين گروه‌هاي از اين دست باشند كه به رپ فارسي پرداختند.البته رپ كن هاي ديگري مثل رضا ناصري(پيشرو)-حسين رحمتي(ابليس)-اميرمقصودلو(تتلو)- ياس و ... جزو اولين رپ كن هاي ايران هستند.

در ابتدا موضوعات رپ فارس بيشتر كلكل و پارتي و مهماني يا موضوعاتي مانند اين ها بودند.رفته رفته اكثر رپر ها تغيير ماهيت دادند و رپ را از موضوعات كليشه اي نجات دادند.براي مثال سروش لشكري(هيچكس)با ترانه وطن پرست از آلبوم جنگل اسفالت از برنامه هاي هسته اي ايران دفاع كرد يا در همان آلبوم با دادن ترك اختلاف(اينجا تهرانه) كه شروعي جديد بر رپ اعتراضي موجبات متنوع تر شدن موضوعات رپ فارس را به وجود آورد.ياس هم هم كم كم با خواندن ترانه هايي مثل بم(در حمايت از زلزله زده هاي بم) يا سي دي رو بشكن(در حمايت از زهرا امير ابراهيمي) تغيير ماهيت خود را اعلام كرد.به اين صورت رپ فارسي وارد دوره اي جديد شد.

رپ فارسي در ايران به‌طور زيرزميني و غيرقانوني و از طريق اينترنت و چند سايت منتشركنندۀ آثار رپ‌كن‌ها شروع به رويش و گسترش كرده بود. آن زمان دانشجويان و دانش‌آموزان در مدارس و دانشگاه‌ها به‌وسيلۀ اينفرارد و بلوتوث تلفن‌هاي همراهشان و نيز سي‌دي‌ها، موسيقي‌هاي رپ را يواشكي با همديگر به اشتراك مي‌گذاشتند. قسمت عمده‌اي از آثار زيرزميني سرشار از فحش و ناسزا بود. همين موضوع سبب شد دفتر موسيقي وزارت ارشاد دربارۀ اعطاي مجوز به آثار اين سبك سخت‌گيرانه عمل كند. درنتيجه خيلي از رپ‌كن‌ها را همان زمان بازداشت يا سايت‌هاي منتشركنندۀ آثار آن‌ها را فيلتر كرده و ادمين‌هاي سايت را بازداشت كرد.

اوايل زمزمه هايي مبني بر مجاز اعلام شدن آهنگ رپ فارسي توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به گوش مي رسيد.ولي اين وزارتخانه با دادن بيانه اي رپ را به دليل آنچه تقليد از فرهنگ غربي و ترويج كارهاي مغاير با قوانين ايراني اسلامي دانست غير مجاز اعلام كرد.موسيقي رپ ايران در اواسط دههٔ ۸۰ خورشيدي دچار نوعي بحران شد از يك طرف آهنگ‌هاي با مضامين غير اخلاقي و ترويج استفاده از مواد مخدر توسط عدهٔ محدودي از خوانندگان رپ و از سوي ديگر آهنگ‌هاي سياسي-اجتماعي كه از سوي خوانندگاني مانند بهرام و هيچكس و ... خوانده مي‌شد، موسيقي رپ ابعاد تازه‌اي به خود گرفت و باعث شد تا بحث مبارزه با موسيقي رپ شكلي جدي بگيرد و سريال فيلتر شدن سايت مربوط به اين سبك موسيقي آغاز شد، تعداد زيادي از رپ كن هاي اين سبك بازداشت شدند از جمله بهرام و هيچكس و پيشرو و قاف، استوديوهايي كه در آن آهنگ‌هاي خود را ضبط مي‌كردند توسط نيروي انتظامي پلمپ شد. اما هرچه گذشت تب رپ داغ تر شد آهنگ‌هاي با مضامين غير اخلاقي كم رنگ تر شد و جايش را آهنگ‌هاي اجتماعي-اعتراضي و سياسي گرفت مثلاً افرادي مانند بي باك، ، عرفان (خواننده)، رضا پيشرو، بهرام، ياس، هيچكس و علي قاف از جمله كساني بودند كه بيشتر آهنگ‌هاي آنها مضموني اجتماعي داشت .اكثر رپر هاي ايراني كه جزو اين دو دسته بودند يا به زندان رفتند يا از ترس دستگير شدن به خارج از كشور گريختند.

رابطه برخي رپر ها با هم:

رپ فارس همانند رپ آمريكا خالي از حاشيه ها نبود.در اوايل  گروه 021 به سرپرستي سروش هيچكس در تهران به وجود آمد و انها خود را اولين رپر هاي ايران خواندند.از اعضاي اين گروه مي توان به هيچكس-قاف-پيشرو و ... اشاره كرد.  در مشهد نيز حصين(ابليس) با تشكيل گروه 051 مخالفت خود را درباره گروه 021 اعلام كردند و اين دو گروه سال هاي طولاني با هم دچار درگيري شدند. اين درگيري يكي از مهم ترين درگيري هاي رپ فارسي بود كه حاشيه هاي زيادي را به همراه داشت.

اين تنها دشمني رپ فارس نبود.گروه زدبازي(سهرابmj-مهراد هيدن-سامان ويلسون) خيلي زود با رضا پيشرو دچار درگيري شد و انها طولاني ترين و پر حاشيه ترين بيف رپ فارس را با هم داشتند.